In de loop van twee dagen, beginnend op 29 september 1941, werden in Babi Yar, een ravijn in de Oekraïense hoofdstad Kiev, ruim 33.000 Joodse mensen vermoord.
Vanaf 26 september werden overal in de stad Kiev mededelingen in het Russisch, Duits en Oekraïens geplaatst, waarin de Joodse bevolking van de stad werd bevolen zich te verzamelen in Babi Yar.
Babi Yar is een ravijn aan de rand van Kiev, waar ooit een van de vele Joodse begraafplaatsen van de stad lag. De mededeling luidde als volgt:
‘Op maandag 29 september moet u om 7.00 uur met uw bezittingen, geld, documenten, kostbaarheden en warme kleding verschijnen in de Dorogozhitshayastraat, naast de Joodse begraafplaats. Op het niet verschijnen staat de doodstraf.’
De Joodse inwoners van Kiev geloofden dat zij, door zich op de afgesproken tijd bij het ravijn te verzamelen, elders in het land zouden worden hervestigd en in veiligheid zouden worden gebracht. In plaats daarvan werden ze vermoord tijdens een van de dodelijkste gebeurtenissen van de Holocaust.
Raisa Maistrenko (foto hieronder) was een van de slechts 29 mensen waarvan bekend was dat ze het overleefden. Toen ze drie jaar oud was, werden 18 van haar familieleden vermoord in Babi Yar. ‘Alle Joden besloten te gaan omdat ze dachten dat ze met de trein geëvacueerd zouden worden omdat het treinstation vlakbij was’, zei ze. ‘Niemand kon ooit geloven dat er een massa-executie zou plaatsvinden.’
De moorden werden geleid door het Einsatzkommando, een subgroep van de nazi-Einsatzgruppen die verantwoordelijk was voor de systematische moord op Joden, communisten, Sinti en Roma tijdens de Duitse invasie van de Sovjet-Unie. Het Einsatzcommando werd gesteund door de Ordepolitiebataljons, samen met de Oekraïense hulppolitie en lokale aanhangers van het naziregime in Oekraïne.
Hoewel de schattingen van het aantal in Babi Yar vermoorde Joden variëren, werden volgens rapporten van de Einsatzgruppe aan het hoofdkwartier in twee dagen tijd 33.771 Joden afgeslacht. Er wordt geschat dat in de loop van de bezetting tussen de 900.000 en 1,6 miljoen Oekraïense Joden zijn vermoord in Ukraine.
Dina (Vera) Mironovna Pronicheva (7 januari 1911-1977) was een Sovjet-Joodse actrice in het Kiev Poppentheater en een overlevende van de moord van Joden in Babi / Babyn Yar van 29-30 september 1941 door nazi-Duitse troepen in Kiev.
Dit is haar getuigenverklaring tijdens het proces in zaak nr. 1679 “Over de wreedheden gepleegd door fascistische indringers op het grondgebied van de Oekraïense SSR”. Kiev. 24 januari 1946: